Reumatische aandoeningen
Reuma; het klinkt misschien alsof het één ziekte is, maar in werkelijkheid zijn het meer dan honderd verschillende aandoeningen die onder de noemer reuma vallen. Wat al deze aandoeningen gemeen hebben is dat ze te maken hebben met pezen, botten, spieren of gewrichten.
Dat reuma vooral bij oudere mensen voorkomt is een grote misvatting. Meer dan de helft van de mensen met reuma is tussen de 40 en 64 jaar oud. In Nederland alleen al lijden meer dan twee miljoen mensen aan deze, vaak chronische, ziekte.
In dit artikel bespreken we de meest voorkomende reumatische aandoeningen, gaan we in op het ontstaan, de meest voorkomende symptomen, of er manieren zijn om het te voorkomen en welke rol voeding speelt.
De volgende aandoeningen komen hierbij aan bod:
- Reumatoïde artritis
- Artrose
- Bechterew
- Fibromyalgie (wekedelenreuma)
- Hernia
- Jicht
- Osteoporose (botontkalking)
- Posttraumatische dystrofie (CRPS)
- Mixed connective tissue disease
- RSI (muisarm, slijmbeurs- of peesontsteking)
Reumatoïde-artritis
Reumatoïde artritis en artritis zijn, ondanks de gelijkenissen in de naam, twee verschillende aandoeningen. Artritis wordt ook wel bacteriële artritis genoemd, en is een bacteriële infectie. Reumatoïde artritis is daarentegen een auto-immuunziekte die zorgt voor een ontsteking in de gewrichten. In dit hoofdstuk lees je meer over de oorzaken, symptomen van deze twee aandoeningen en bekijken we de invloed die voeding heeft.
Hoe ontstaat bacteriële artritis?
Bacteriële artritis is, zoals de naam doet vermoeden, een bacteriële infectie van de gewrichten. Het ontstaat doordat een bacterie doordringt via een wondje, je mond, neus of huid. In de bloedbaan reist de infectie door naar gewrichten, waarin deze zich nestelt. Witte bloedcellen komen naar dit gewricht om de indringer te bestrijden. Dode cellen en afvalstoffen blijven hierdoor achter in het gewricht, waardoor een ontsteking ontstaat.
Wat zijn de symptomen van bacteriële artritis?
Er zijn verschillende vormen van bacteriële artritis: de acute vorm en de chronische vorm. De symptomen bij deze twee vormen lopen uiteen. Hieronder beschrijven we hoe.
Symptomen van acute bacteriële artritis
- Plotseling hevige pijn in het gewricht in combinatie met een zwelling
- Het gewricht is warm en vaak ook rood
- Koorts
Symptomen van chronische bacteriële artritis
- Koorts
- Gewichtsverlies
- Verhoogde transpiratie tijdens de nacht
Wat is de invloed van voeding op bacteriële artritis?
Vooralsnog zijn er geen verbanden bekend tussen voeding en bacteriële artritis. De aandoening wordt verholpen door toediening van antibiotica en het wegzuigen van pus.
Hoe ontstaat reumatoïde artritis?
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waardoor je gewrichten ontstoken raken. Dit betekent dat je lichaam door een fout haar eigen cellen gaat bestrijden, omdat het denkt dat het ‘indringers’ zijn. Hierdoor maakt je lichaam ontstekingseiwitten aan. Deze stoffen zorgen ervoor dat spieren, pezen of gewrichten gaan ontsteken. Hoe deze reactie van je lichaam precies ontstaat is onbekend, wel zijn er een aantal risicofactoren voor het ontwikkelen van reumatoïde artritis. Zo zou roken bijdragen aan het ontwikkelen van deze aandoening. Ook zou aanleg een rol spelen, net als geslacht en leeftijd. Zo hebben vrouwen meer kans om reumatoïde artritis te ontwikkelen, evenals mensen tussen de 40 en 60 jaar oud.
Wat zijn de symptomen van reumatoïde artritis?
De belangrijkste symptomen bij reumatoïde artritis zijn pijnlijke stijve gewrichten die vaak warm en opgezwollen aanvoelen. Daarnaast is vermoeidheid een vaak voorkomend symptoom bij reumatoïde artritis en andere auto-immuunziekten.
Wat is de invloed van voeding op reumatoïde artritis?
Omdat spieren, pezen of gewrichten constant ontstoken zijn, is gezonde voeding extra belangrijk. Je kunt je lichaam een beetje extra ondersteunen door middel van vitamines. Bij reumatoïde artritis heeft je lichaam meer behoefte aan vitamine A, B en D. Voedingssupplementen met vitamines, mineralen en aminozuren zijn een gemakkelijke manier om dit binnen te krijgen.
Artrose
Van alle soorten reuma, is artrose de meest voorkomende vorm. Bij artrose wordt het kraakbeen tussen twee botten dunner, waardoor botten in het meest extreme over elkaar schuiven. Om te begrijpen hoe dit precies werkt, moet je eerst weten hoe een gewricht er precies uitziet.
Gewrichten bij artrose
Een gewricht is een plek waar twee botten bij elkaar komen. Om ervoor te zorgen dat je gewrichten gemakkelijk kunt bewegen, zit er aan het uiteinde hiervan kraakbeen. Deze stukken bot worden omringd door het gewrichtskapsel met hiertussen synoviaal vocht. Dit vocht zorgt ervoor dat het kraakbeen vochtig blijft, en de beweging soepel verloopt.
Hoe ontstaat artrose?
Bij artrose is het laagje kraakbeen dunner en kunnen uitgroeisels van het bot in de slijmvlieslaag dat naast het gewrichtskapsel zit drukken. In ernstige gevallen kan het kraakbeen volledig verdwijnen, en schuiven de twee botten over elkaar.
Wat zijn de symptomen van artrose?
Er zijn verschillende symptomen die kunnen optreden bij artrose. Je arts zal dit vaststellen na lichamelijk onderzoek en eventueel na het maken van röntgenfoto’s. De belangrijkste symptomen van artrose zetten we hieronder voor je op een rij:
- Pijn bij bewegen
- Stijfheid als je een tijdje in dezelfde houding hebt gezeten
- Krakende gewrichten
- Warme gewrichten door ontsteking
- Opgezwollen gewrichten na belasting ervan
- Andere lichaamshouding dan voorheen
Welke factoren spelen een rol bij het ontwikkelen van artrose?
Er zijn verschillende zaken die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van artrose. Zo kan aanleg een rol spelen, maar ook zaken als overbelasting door zwaar werk of sporten kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van deze aandoening. Overgewicht kan ook bijdragen aan de overbelasting van gewrichten, waardoor artrose kan ontstaan. Daarnaast kunnen leeftijd en geslacht meespelen. Artrose komt namelijk meer voor bij vrouwen én bij ouderen. Dit hoeft echter niet altijd zo te zijn.
Wat is de invloed van voeding op artrose?
Voor mensen zonder artrose is gezonde voeding belangrijk, maar voor mensen met artrose is dit nóg belangrijker. Eet daarom voldoende groente, fruit, vette vis en volkoren granen. Vermijd verzadigd vet, en zorg ervoor dat je juist onverzadigde vetten binnenkrijgt, uit bijvoorbeeld olijfolie en noten. Daarnaast zorgen voedingssupplementen met vitamine C en E ervoor dat het oxidatieproces van het kraakbeen wordt tegengegaan. Ook worden voedingssupplementen met mineralen en aminozuren aangeraden voor de aanmaak van kraakbeen.
Bechterew
Inleiding
Er zijn twee verschillende soorten rugklachten, namelijk aspecifieke rugklachten en specifieke rugklachten. De ziekte van Bechterew valt onder die laatste soort en is een vorm van ontstekingsreuma. Door de aandoening ontstaan er ontstekingen in vooral de gewrichten van het bekken en de wervelkolom. Dit veroorzaakt pijn en stijfheid in de rug. Bij sommige patiënten wordt de wervelkolom zelfs krom. Ook de gewrichten in het borstbeen en in de armen of benen kunnen ontstoken raken. De ziekte van Bechterew ontstaat bij de meeste patiënten tussen hun 15e en 35e levensjaar en ongeveer een half procent van de bevolking krijgt het. De Latijnse naam van de aandoening is Spondylitis Ankylopoetica. Letterlijk betekent dit: ontsteking van de wervelkolom die kromming veroorzaakt. Helaas is de ziekte van Bechterew chronisch, en dus niet te genezen.
Hoe ontstaat het?
De oorzaak van de ziekte van Bechterew is nog niet bekend. Erfelijkheid lijkt een rol te spelen in het krijgen van de ziekte. Vaak komt de ziekte namelijk bij meerdere personen binnen één familie voor. Naast erfelijkheid vormen darm- en urineweginfecties soms aanleiding voor het ontstaan van de ziekte. Het immuunsysteem komt dan in actie om deze infecties te bestrijden. Dit natuurlijke afweersysteem kan verstoord raken, waardoor het zich richt op gezond weefsel. Dit kan leiden tot de ziekte van Bechterew.
Symptomen?
Hoewel pijn en stijfheid in de rug bij elke patiënt voorkomt, uit de ziekte van Bechterew zich bij iedereen anders. De pijn kan ook optreden in de billen, armen of benen. Als de ontstekingen ook het borstbeen bereiken, dan kan dit moeilijkheden geven bij het ademhalen. Daarnaast zijn patiënten vaak moe en in een latere fase van de ziekte kunnen de ogen, hart en andere organen ontstoken raken. De pijn neemt bij de meeste patiënten af door beweging.
Invloed van voeding
Voeding heeft een grote invloed op het lichaam en speelt een rol bij een juiste werking van het immuunsysteem. Net als veel andere vormen van reuma is de ziekte van Bechterew een auto-immuunziekte. Een goed eetpatroon is daarom belangrijk bij het voorkomen of verlichten van de klachten. Het is bijvoorbeeld goed om bewust om te gaan met het eten van vetten. Vooral bewerkt voedsel, zoals chips of gebak, bevat veel ongezonde transvetten. Omega 3-vetzuren zijn beter. Deze vetten zitten bijvoorbeeld in vissoorten, zoals zalm en makreel. Daarnaast bevat vis veel vitamine D, wat essentieel is voor het goed functioneren van het lichaam.
Bron: https://www.avogel.nl/blog/reuma-en-gewrichtsklachten-pas-je-voeding-aan/
Fibromyalgie (wekedelenreuma)
Inleiding
Fibromyalgie is een ziekte waarbij je chronische pijn hebt in je spieren en bindweefsel. Deze pijn gaat vaak gepaard met stijfheidsklachten, vermoeidheid, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Fibromyalgie is een vorm van reuma, waarbij de klachten de ene dag erger zijn dan de andere. Bij patiënten zijn geen duidelijke afwijkingen in het lichaam te vinden die de aandoening kunnen verklaren. Hierdoor is Fibromyalgie erg moeilijk te diagnosticeren.
Bron: https://reumanederland.nl/reuma/vormen-van-reuma/fibromyalgie/
Hoe ontstaat het?
Zoals hierboven al wordt beschreven, hebben onderzoekers nog geen afwijkingen in spieren en gewrichten gevonden die de klachten van fibromyalgie kunnen verklaren. Er zijn wel aanwijzingen dat er bij fibromyalgie iets fout gaat in de samenwerking tussen de hersenen, spieren en neurotransmitters. Dit zijn stoffen die de spieren aansturen. Waardoor deze storing ontstaat, is niet bekend. Daarnaast is het onduidelijk of deze fout in de hersenen een oorzaak of gevolg is van fibromyalgie.
Bron: https://www.thuisarts.nl/fibromyalgie/ik-heb-fibromyalgie
Symptomen?
Mensen met Fibromyalgie hebben last van spierpijn en spierstijfheid. De stijfheid in nek en schouders kunnen leiden tot hoofdpijn, vermoeidheid en misselijkheid. Hoewel de hevigheid van de pijn fluctueert per dag, is de pijn wel constant aanwezig. In erge gevallen kan Fibromyalgie leiden tot een slaapstoornis of zelfs een depressie. Patiënten hebben door de constante pijn bijvoorbeeld moeite om in slaap te vallen. Andere nog niet genoemde symptomen zijn een verslechterde concentratie en geheugen. Dit komt vermoedelijk door het slecht functioneren van het zenuwstelsel. Daarnaast hebben patiënten van fibromyalgie vaak last van spijsverteringsklachten. Dit uit zich in een opgeblazen gevoel in de maag, diarree of maagkrampen.
De klachten en symptomen van fibromyalgie komen sterk overeen met die van spierreuma. Spierreuma is echter een auto-immuunziekte. Hierbij keert het immuunsysteem zich als het ware tegen het lichaam.
Bron: https://www.avogel.nl/Indicaties/Fibromyalgie/Fibromyalgie-symptomen-behandeling.php
Invloed van voeding
Er is nog weinig onderzoek gedaan naar het verband tussen voeding en fibromyalgie. Dit komt omdat de exacte oorzaak van fibromyalgie niet bekend is. Wel zijn er een heleboel patiënten die baat hebben bij een verandering van hun voedingspatroon. Zij merken bijvoorbeeld dat bepaalde voeding de klachten uitlokken of verergeren. De darmen werken nauw samen met het immuunsysteem en de lever. Gezonde voeding is daardoor van groot belang voor fibromyalgie-patiënten met spijsverteringsklachten.
Er bestaat een vermoeden dat het melkzuur in de spieren van fibromyalgie-patiënten moeilijker wordt afgevoerd. Het eten van bepaalde voeding voeding, zoals brood en zuivel, kan zorgen voor meer zure restafval in het lichaam. Dit kan leiden tot extra pijn en stijfheid in de spieren. Om het lichaam meer te ontlasten kan het innemen van supplementen, zoals vitamines, mineralen of aminozuren, een goede toevoeging zijn op het dieet.
Hernia
Hernia betekent uitstulping. Bij een hernia puilen de tussenwervelschijven iets uit. Daardoor drukt deze uitstulping tegen een zenuwbaan aan. Omdat deze zenuwbanen doorlopen door je lichaam, ervaar je ook op andere plekken pijn, zoals je arm of je been. Een hernia kan op verschillende plekken voorkomen.
Hoe ontstaat een hernia?
Een hernia kan ontstaan door slijtage van de tussenwervelschijven. Vanaf je geboorte slijten deze al doordat je beweegt en doordat ze uitdrogen. Door deze slijtage ontstaan er langzaam scheurtjes in de tussenwervelschijf. Te zwaar tillen of een verkeerde houding kan ook een oorzaak zijn van een hernia. Hierdoor wordt de wervelschijf te zwaar belast, waardoor deze kan scheuren.
Wat zijn de symptomen van een hernia?
De symptomen van een hernia verschillen per soort. Van een nekhernia heb je andere klachten dan van een rughernia. Hieronder volgen de belangrijkste verschillen.
Symptomen van een nekhernia:
- Hoofd- en nekpijn
- Schouderpijn
- Pijn in de arm (vanwege de doorlopende zenuwbaan)
- Tintelingen in de arm/hand
Symptomen van een rughernia:
- Pijn in de (onder)rug
- Pijn in het been (vanwege de doorlopende zenuwbaan)
- Tintelingen in been, bil of tenen
Wat is de rol van voeding op het ontwikkelen van een hernia?
Een factor die mee kan spelen bij het ontwikkelen van een hernia is overgewicht. Gezond eten en voldoende bewegen kan dit probleem tegengaan.
Consumptie van uitgekiende aminozuurverbindingen, vitaminen, mineralen zal er voor zorgen dat ons lichaam volop wordt voorzien van bouwstenen, die goed zijn voor de aanmaak van kraakbeen, een rol spelen bij de botaanmaak en van belang zijn voor de normale vorming van bindweefsel in kraakbeen en botten.
Jicht
Jicht is een ontstekingsziekte die ontstaat door uraatkristallen die zich ophopen bij je gewrichten. Deze uraatkristallen ontstaan doordat je stofwisseling niet goed werkt en urinezuur ophoopt in je lichaam. Je immuunsysteem wil deze stoffen opruimen, waardoor plotseling enorm pijnlijke ontstekingen in de gewrichten kunnen ontstaan.
Hoe ontstaat jicht?
Zoals hierboven uitgelegd, ontstaat jicht doordat je lichaam moeite heeft met het afbreken van urinezuur. Maar hoe ontstaat dit probleem? Hier is niet één oorzaak voor te noemen. De volgende zaken kunnen een rol spelen:
- Kanker of chemotherapie
- Psoriasis
- Stress
- Overgewicht
- Alcohol
- Voedsel met veel purine
Wat zijn de symptomen van jicht?
Jicht kenmerkt zich vooral door de acute, hevige pijn die ontstaat door de reactie van het immuunsysteem. Deze pijn komt meestal voor in voeten of tenen. Andere symptomen die vaak voorkomen zijn:
- Warme, rode gewrichten
- Opgezwollen gewrichten
Wat is de rol van voeding op jicht?
Een goede manier om jicht onder controle te krijgen is het drinken van veel water. Hierdoor kunnen je nieren het urinezuur gemakkelijker verdunnen, waardoor de klachten afnemen. Daarnaast is voldoende inname van vitamine C aan te raden. Vitamine C vermindert namelijk het urinezuurgehalte in je bloed. Daarnaast kunnen de juiste aminozuren helpen tegen de ontstekingspijn van jicht.
In vivo onderzoek uitgevoerd aan de universiteit van Rochester Medical Center (USA), bevestigt de unieke voordelen van aminozuren in ondersteuning van gezonde gewrichten door hun ontstekingsremmende werking [Dar Q.A. et al. 2014, 24:5532-5533].
Aminozuren zijn als voedingssupplement te verkrijgen. Voedingssupplementen worden als levensmiddel geclassificeerd. Ze hebben dan ook geen bijwerkingen.
Osteoporose (botontkalking)
Osteoporose, of botontkalking, is een veelvoorkomende, (woordje ‘ongeneeslijke’ weglaten svp, wetenschappelijk lopen de meningen hierover zeer uiteen)aandoening waarbij de verhouding tussen de opbouw en afbouw van botten is verstoord. Het gevolg is dat de botten brozer worden. De kans op botbreuken is dan groter. Ouderen, met name vrouwen na hun overgang, lopen een verhoogd risico risico. In 2017 was bij circa 470.000 Nederland osteoporose vastgesteld.*1
Hoe ontstaat osteoporose?
Normaal gesproken maakt het lichaam continu nieuw botweefsel aan. Tijdens de kinderjaren is de ontwikkeling van botweefsel sneller dan de afbraak ervan. Dit loopt door t/m het 25e levensjaar. Daarna volgt er een subtiele periode. Als iemand 40 jaar is, gaat dit proces vice versa; er gaat meer botmassa verloren dan dat er aangemaakt wordt. Vaak zijn er meerdere factoren die de kans op deze aandoening vergroten.
Wat zijn de symptomen van osteoporose?
In het beginstadium is osteoporose moeilijk te ontdekken. Meestal is een botfractuur pas een aanleiding om onderzoek te doen naar potentiële ontkalking van de botten. Op de langere termijn kan rugpijn op botontkalking duiden.
Symptomen van osteoporose
Mogelijke symptomen van osteoporose zijn:
Een eerste teken is in veel gevallen een gebroken bot, bijvoorbeeld een been, vinger, arm, heup of pols.
Ook pijn in de rug is een makkelijk herkenbaar teken. Een wervelbreuk of wervelinzakking (= ook een breuk) geeft echter niet altijd directe klachten. Ook bij geen pijn is het dus opletten geblazen. De stand van je wervelkolom is dan anders en je bent hierdoor waarschijnlijk een beetje kleiner geworden. Dit zal op den duur pijnklachten opleveren.
Een botbreuk boven de 50 jaar kan het moment zijn voor het opstarten van een onderzoek naar de dichtheid en de sterkte van de botten. De oorzaak van die breuk, een onverwachte klap of het missen van een drempel, is daarbij minder belangrijk.
Oorzaken van osteoporose
Aantoonbare oorzaken, ook wel primaire osteoporose, zijn tamelijk zeldzaam. Secundaire osteoporose komt daarentegen vaker voor. Sommige medicijnen kunnen in botontkalking resulteren, waaronder bepaalde geneesmiddelen tegen epilepsie, zoals anti-epileptica. Ook corticosteroïden, die bedoeld zijn om bijvoorbeeld gordelroos en lage rugpijn te bestrijden.
Wat is de functie van onderstaande opsomming in relatie met het bovenstaande?
- Ouderdom
- Aanleg
- Te weinig lichaamsbeweging
- Reuma, ontstekingsziekten van de darm, diabetes
- Roken
- Overmatig alcoholgebruik
- Ondergewicht
- Te weinig zonlicht / gebrek aan vitamine D
- Gebruik van bepaalde medicatie
- Vroegtijdige overgang (onder de 45 jaar)
- Bepaalde bloed-, nier-, maag-, darm- en leverziekten
- Te weinig calcium
Wat is de rol van voeding bij osteoporose?
Wanneer het lichaam een tekort heeft aan calcium, is aan te raden om dit in te nemen door calciumrijk voedsel en supplementen te nemen. Vooral na het veertigste levensjaar is dit heel belangrijk. Ook voor vrouwen die de overgang hebben gehad, kunnen calciumtekorten ontwikkelen. Daarom is het raadzaam om genoeg eiwitten te nemen, bijvoorbeeld in de vorm van aminozuren. Zodoende kan verdere botafbraak voorkomen worden.
In voeding zitten eiwitten. Eiwitten bestaan uit aminozuren. Bij de spijsvertering worden de aminozuren onder invloed van enzymen, uit voeding vrijgemaakt. Uit de vrijgekomen aminozuren kan het organisme zijn eigen specifieke eiwitten (collageen) opbouwen. De aminozuurverbindingen stimuleren de cellen om genoemde eiwitten aan te maken en op te bouwen. Botten, bestaan grotendeels uit collageen.
In studie is bevestigd dat door dagelijkse inname van uitgekiende aminozuren, de botcellen die belast zijn met botvorming (osteoblasten) voorkeursmatig worden gestimuleerd, vergeleken met cellen die betrokken zijn bij botafbraak (osteoclasten), hetgeen leidt tot een toename van botvorming [Daneault, A. et al, 2014, 22: S131].
Een studie van Case Western Reserve University, Division of Rheumatic Diseases, University Hospitals of Cleveland, toont eveneens aan dat behandeling van osteoporose, maar ook artrose, met aminozuren zeer effectief blijkt te zijn [Moskowitz, R., 2000. Oct;30(2):87-99}.
Posttraumatische dystrofie (CRPS)
Posttraumatische dystrofie, ook wel bekend als het complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) genoemd, is een aandoening die kan ontstaan na een kwetsuur of operatie aan de ledematen (armen en/of benen). Hierbij zijn de zenuwen beschadigd. In Nederland krijgen ongeveer 8000 personen te maken met posttraumatische dystrofie (CRPS). De aandoening komt het meest voor bij personen tussen de 45 en 60 jaar. CRPS komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor.
Hoe ontstaat CRPS?
CRPS ontstaat na een operatie of letsel aan de ledematen. De aandoening uit zich met een pijn die toeneemt wanneer men zich inspant, zichtbare verkleuring (vaak rood of blauw) en/of zwellingen rondom de armen of benen. De pijn kan chronisch worden.
Wat zijn de symptomen van CRPS?
Er zijn diverse kenmerken waarneembaar rondom de armen of benen die op posttraumatische dystrofie kunnen duiden. Wanneer er bij minstens vier van onderstaande kenmerken sprake is, wordt gesproken van CRPS.
Symptomen van CRPS
- Heftige pijn, vooral bij inspanning en aanraking
- Beperkte bewegingsvrijheid
- Koud of warm gevoel van de huid
- Zichtbare verkleuringen (rood of blauw)
- Zwellingen
Oorzaken van CRPS
Er heerst nog altijd veel onduidelijkheid rondom posttraumatische dystrofie. Wel worden er diverse theorieën beschreven. Allereerst kan het voorkomen dat de weefsels te weinig zuurstof opnemen, waardoor er een ophoping ontstaat van zogenoemde vrije radicalen. Ook kan het voorkomen dat het regelmechanisme, dat onderdeel uitmaakt van de genezing, ontregeld is. Dit gebeurt bij letsel. Hierdoor zouden verkeerde verbindingen tussen meerdere zenuwen kunnen ontstaan.
Wat is de rol van voeding op het ontwikkelen van CRPS?
Vermoedelijk, worden er bij posttraumatische dystrofie(CRPS) veel zuurstofradicalen gevormd, met als gevolg dat het gezonde bindweefsel van de ledematen wordt aangetast. Aminozuren (eiwitten) zijn belangrijk voor het bindweefsel onder de huid, de instandhouding hiervan en de conditie van gezonde gewrichten. Onderhuids bindweefsel dient als beschermlaag voor de organen. Het functioneert het als separator tussen de huid, spieren, pezen en gewrichten in het lichaam. Zo kan het lichaam klappen incasseren. Neem extra aminozuren in om eventuele, verdere ontstekingen zoveel mogelijk te remmen.
Mixed Connective Tissue Disease (MCTD)
Het Mixed Connective Tissue Disease (MCTD), ook wel de gemengde bindweefselziekte of het syndroom van Sharp genoemd, is een zeldzame auto-immuunaandoening waarbij het afweersysteem van het lichaam ontregeld is. Enkele kenmerken van het MCTD-syndroom komen ook voor bij andere auto-immuunziekten, vandaar het woord ‘mixed’. Meestal wordt MCTD tussen het twintigste en vijftigste levensjaar vastgesteld. Vrouwen hebben een grotere kans op MCTD dan mannen.
Hoe ontstaat MCTD?
Erfelijkheid vergroot de kans op ontwikkeling van MCTD. Doorgaans wordt het menselijk lichaam door haar afweersysteem (of immuunsysteem) tegen lichaamsvreemde indringers beschermd. In het geval van MCTD pakt het lichaam niet alleen deze ongenodigde ‘gasten’ aan, maar worden ook de goedaardige cellen aangetast. De afweercellen maken eigenlijk fouten.
Wat zijn de symptomen van MCTD?
Het fenomeen van Raynaud, waarbij de bloedtoevoer naar de vingers en tenen onvoldoende is, kan een eerste signaal zijn voor Mixed Connective Tissue Disease. Kenmerkend hierbij zijn de verkleuringen, tintelingen en mogelijke stijfheid van de vingers en tenen. Ook kunnen er kleine zweertjes ontstaan die lastig te verhelpen zijn (topulcera). De symptomen en ernstigheid hiervan verschilt per persoon.
Symptomen van MCTD
Mogelijke symptomen van MCTD zijn:
- Het fenomeen van Raynaud
- Het syndroom van Sjögren
- Zweertjes in of rondom de mond, keel of neus
- Ontstekingen in de gewrichten
- Ontstekingen van het longvlies (pleuritis) of van het hartzakje (pericarditis)
- Spierklachten (polymyositis)
- Kortademigheid of longklachten
- Hoge bloeddruk of bloedarmoede
- Ontsteking van de hartspier (myocarditis)
Oorzaken van MCTD
De exacte oorzaak van MCTD is niet bekend. De kans is aanwezig dat er een bepaalde aanleg is, maar hier weet men nog te weinig van af. Daarom wordt MCTD momenteel (nog) niet gelabeld als ‘erfelijke ziekte’.
Wat is de rol van voeding op het ontwikkelen van MCTD?
Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten. Deze aminozuren kunnen in essentiële en niet-essentiële aminozuren verdeeld worden. Het lichaam maakt zelf de niet-essentiële aminozuren aan, maar de essentiële aminozuren moeten uit voeding of supplementen gehaald worden. Dit is bijvoorbeeld cruciaal voor het behoud van het huidige bindweefsel de aanmaak van nieuw bindweefsel. Het consumeren van aminozuren, het zij via supplementen, kan bijdragen aan de opbouw van de fibroblast. De fibroblast wordt als de belangrijkste cel van het bindweefsel gezien, hetgeen aangetast wordt door MCTD.
RSI (muisarm, slijmbeurs- & peesontsteking)
Repetitive Strain Injury (RSI) is een collectieve naam voor aandoeningen met betrekking tot de bovenrug, schouders, armen, polsen, handen en vingers. Vaak is er sprake van ontstekingen in deze lichaamsdelen die uiteindelijk chronisch kunnen worden. De bekendste RSI-aandoeningen zijn een muisarm, tenniselleboog of golfarm. RSI wordt ook wel eens omschreven als Complaints of Arms, Neck and/or Shoulder (CANS) en treft in Nederland circa 2 miljoen mensen. In Europa ligt dit aantal op ongeveer 40 miljoen.
Hoe ontstaat RSI?
RSI kan bij iedereen voorkomen. Beroepen waarbij men dynamische (herhaaldelijk dezelfde beweging) of statische (4 seconden in één houding) belasting ondervindt, hebben het meeste risico op RSI-klachten. Ook langdurige, repetitieve bewegingen kunnen een aanleiding zijn voor de ontwikkeling van klachten. Een harde knobbel in combinatie met een stekende pijn, kan wijzen op RSI. Deze knobbel wordt een ‘triggerpoint’ genoemd.
In het beginstadium is RSI gebonden aan het uitvoeren van een activiteit, bijvoorbeeld computeren. Wanneer men met deze activiteit beëindigt, verdwijnen de pijnklachten. De vervolgfase wordt gekenmerkt door aanhoudende klachten, zelfs als men de activiteit niet meer uitvoert. RSI-patiënten kunnen daardoor hinder bij hun dagelijkse handelingen ondervinden (chronische pijn).
Wat zijn de symptomen van RSI?
De symptomen van RSI zijn erg uiteenlopend en worden altijd over langere tijd opgebouwd. Ze ontstaan nooit zomaar. Het is mogelijk om van beginnende klachten te herstellen.
Symptomen van RSI:
- Pijn in/rondom de nek, schouders (onder)rug, armen, polsen, handen
- Pijn bij bepaalde bewegingen
- Stijfheid, spierspanningen, verkrampingen en/of spierzwakten
- Spierknopen (triggerpoints) in de nek en/of schouders
- Verkleurde huid en/of zwellingen
- Overgevoeligheid, bijvoorbeeld voor aanrakingen of warmte/kou
- Uitval van spieren en krachtverlies
- Misselijkheid door de pijn
- Doof gevoel in armen, handen en/of vingers
Oorzaken van RSI
Er is geen eenduidige oorzaak van RSI te benoemen. Waar voorheen vooral werkgebonden factoren als boosdoener gezien werden, zijn er tegenwoordig ook meer persoonsgebonden facetten die tot RSI kunnen leiden. Denk hierbij aan het intensieve smartphone- en tabletgebruik dat op steeds jongere leeftijd begint.
Wat is de rol van voeding op de ontwikkeling van RSI?
Bepaalde voeding kan de kans op ontstekingen veroorzaken. Probeer daarom zoveel mogelijk onbewerkt voedsel te consumeren. Vermijd alcohol, suiker en koffie. Door antioxidanten te nuttigen kunnen vrije radicalen, die ontstaan bij ontstekingen, worden verdreven. Deze vrije radicalen kunnen schade aan cellen en weefsels aanrichten.
Aminozuren kunnen helpen om pijn, als gevolg van RSI, te verminderen. Aminozuren zijn bouwstenen van proteïnen (eiwitten) en bevinden zich onder andere in het kraakbeen, het bindweefsel, de botten en de gewrichten. Uit diverse studies blijkt dat dagelijks 8 gram aan aminozuren eventuele gewrichtspijn kan verlichten en de gewrichtsfunctionaliteit ten goede kan komen. Probeer daarnaast kleine pauzes op het werk in te lassen, beeldschermen tijdelijk te ontwijken en regelmatig te blijven bewegen.